Vlaamse Regering

Organisatie
Martine Goossens (2023)

De Vlaamse regering is de uitvoerende macht van de Vlaamse Gemeenschap en het Vlaamse Gewest, geïnstalleerd na de staatshervorming van 1980 en aanvankelijk aangeduid met de term 'executieve'.

Oprichting
1980
Leestijd: 3 minuten

Een van de zwakke punten van de staatshervorming Staatshervorming
Tussen 1970 en vandaag werden zes staatshervormingen doorgevoerd die België omvormden van een unitaire in een federale staat met drie gewesten, het Vlaamse, het Waalse en het Brussels Hoo... Lees meer
van 1970 was dat tegenover de autonomie op wetgevend vlak geen autonomie op uitvoerend vlak stond: het eerste Vlaams parlement Vlaams Parlement
Het Vlaams Parlement is de parlementaire vergadering van de Vlaamse deelstaat in het federale België. Zijn geschiedenis kent drie grote fasen: de periode van de Cultuurraad voor de Neder... Lees meer
, de Cultuurraad van de Nederlandstalige cultuurgemeenschap Cultuurraad voor de Nederlandse Cultuurgemeenschap
Lees meer
, kon namelijk geen Vlaamse regering benoemen. Met de staatshervorming van 8 augustus 1980 zette België een beslissende stap in de omvorming van een unitaire in een federale Federalisme
Sinds het begin van de 20ste eeuw behoort federalisme tot het programma van eerst de Waalse en vervolgens ook de Vlaamse beweging. Vanaf 1970 is de transformatie van België van unitaire t... Lees meer
Belgische staat: ‘gemeenschappen’ en ‘gewesten’ zagen het licht en deze deelgebieden van de federale staat kregen elk een eigen parlement en een eigen regering. Vlaanderen besliste echter onmiddellijk dat de ‘ Vlaamse Gemeenschap Vlaamse Gemeenschap
De Vlaamse Gemeenschap (1980) is een van de drie gemeenschappen in België (naast de Franse en Duitstalige Gemeenschap) die bevoegd is voor de zogenaamde ‘persoonsgebonden aangelegenheden’... Lees meer
’ de bevoegdheden van het ‘ Vlaamse Gewest Vlaams Gewest
Het Vlaams Gewest (sinds 1980) is een politieke deelstaat waarvan de bevoegdheden betrekking hebben op grondgebonden aangelegenheden zoals ruimtelijke ordening, leefmilieu en economisch b... Lees meer
’ zou uitoefenen, waardoor er in 1980 één Vlaams parlement, de Vlaamse Raad, en één Vlaamse regering kwam. Die regering kreeg voorlopig de naam ‘executieve’.

De Vlaamse regeringen worden benoemd door de Vlaamse Raad en, vanaf 1995, door het rechtstreeks verkozen Vlaams Parlement. De ministers leggen de eed af in handen van de voorzitter van het Vlaamse parlement; enkel de minister-president legt de eed af in handen van de koning. Dit is een wezenlijk verschil met de benoemingsprocedure van de ministers in het federale, Belgische parlement: daar leggen alle ministers de eed af in handen van de koning. Sinds 1995 is de Vlaamse regering een zogenaamde ‘legislatuurregering’. Dat betekent dat op haar eventueel ontslag geen nieuwe verkiezingen voor het Vlaams Parlement kunnen volgen, zoals in het federale parlement, maar dat het Vlaams Parlement voor de resterende tijd van de legislatuur een andere regering moet benoemen. Ministers van de Vlaamse regering kunnen maar hoeven geen lid te zijn van het Vlaams Parlement. In de opeenvolgende Vlaamse regeringen zetelden meerdere leden die niet verkozen waren als Vlaams Volksvertegenwoordiger. De Vlaamse regering mag maximaal elf ministers tellen.

De eerste volwaardige Vlaamse executieve legde op 22 december 1981 de eed af in de Vlaamse Raad. Ze werd voorgezeten door Gaston Geens Geens, Gaston
Gaston Geens (1931-2002) was een econoom en CVP-politicus, die van 1981 tot 1992 voorzitter was van de Vlaamse Executieve. Geens gaf vanuit deze functie mee vorm aan het beleid in de nieu... Lees meer
( CVP Christelijke Volkspartij
Lees meer
) en telde negen ministers. In de periode van de Vlaamse Raad volgden nog de regeringen Geens II, III en IV (1985-1992) en Van den Brande (CVP) I, II en III (1992-1995). Luc van den Brande Van den Brande, Luc
Luc van den Brande (°1945) was een christendemocratisch federaal minister van Tewerkstelling en Arbeid (1988-1991) en leidde van eind 1992 tot 1999 de Vlaamse executieve/Vlaamse Regering.... Lees meer
noemde zichzelf ‘minister-president’ van de ‘Vlaamse regering’; hierbij anticipeerde de Vlaamse regeringsleider op de formele erkenning van de termen ‘Vlaamse regering’ en ‘minister-president’ in uitvoering van de staatshervorming van 1993. Sinds de eerste rechtstreekse verkiezing van het Vlaams Parlement op 21 mei 1995 benoemde het Vlaams Parlement zes Vlaamse regeringen: een vierde regering onder leiding van Van den Brande Van den Brande, Luc
Luc van den Brande (°1945) was een christendemocratisch federaal minister van Tewerkstelling en Arbeid (1988-1991) en leidde van eind 1992 tot 1999 de Vlaamse executieve/Vlaamse Regering.... Lees meer
(1995-1999), één onder leiding van achtereenvolgens de VLD’ers Patrick Dewael en Bart Somers Somers, Bart
Lees meer
(1999-2004), twee onder leiding van de christendemocraten Yves Leterme Leterme, Yves
Yves Leterme (1960) was christendemocratisch minister-president (2004-2007) van de Vlaamse Regering en eerste minister (2008-2011) van de federale regering. Hij ijverde voor confederalism... Lees meer
en Kris Peeters Peeters, Kris
Kris Peeters (1962) is jurist. Hij is cd&v-politicus en voormalig UNIZO-topman. Peeters werd Vlaams minister in 2004 en was minister-president van 2007 tot 2014. Van 2014 tot 2019 was... Lees meer
(2004-2014) en twee onder leiding van de NV-A’ers Geert Bourgeois Bourgeois, Geert
Geert Bourgeois (1951) is een Vlaams-nationalistisch politicus voor de N-VA. Hij was van 2014 tot 2019 minister-president van Vlaanderen. Lees meer
(2014-2019) en Jan Jambon Jambon, Jan
Jan Jambon (1960), informaticus, brak in 1988 met de VU en werd een prominente figuur in de Vlaamse Volksbeweging. Hij pleitte voor een onafhankelijk Vlaanderen in de EU. In 2006 trad hi... Lees meer
(2019-2024). De wisselende samenstelling van deze regeringen weerspiegelt de grote transformatie die de Vlaamse politiek sinds 1995 heeft ondergaan.

De opeenvolgende Vlaamse regeringen werden de motor van het Vlaamse staatsvormingsproces, de drijvende kracht achter de ontwikkeling van een Vlaams beleidsproject en het klankbord van het Vlaams parlement, dat hen steeds voor het gevoerde beleid ter verantwoording kan roepen.

Literatuur

– M. Goossens, Vijftig jaar Vlaams Parlement, Gent, 2021.

Suggestie doorgeven

1998: Gert Van Overloop

2023: Martine Goossens

Databanken

Inhoudstafel