Reynebeau, Marc

Marc Reynebeau werd geboren in 1956 in Albertstad (vandaag Kalemie) in Belgisch- Congo Congo
Lees meer (vandaag Congo). Zijn vader was technicus in een textielfabriek van UCO.

In 1968 vestigde Reynebeau zich in België. Als zestienjarige was hij even lid van de Volksunie Volksunie
Tussen 1954 en 2001 bepaalde de Volksunie (VU) als Vlaams-nationalistische partij mee de politieke evolutie in België, van unitaire staat tot federaal koninkrijk. Ze groeide uit tot de tw... Lees meer . In 1977 studeerde hij af als licentiaat in de Geschiedenis aan de Rijksuniversiteit Gent met een verhandeling over de Gentse gemeenteraad in de tweede helft van de 19de eeuw. Als wetenschappelijk medewerker theoretische geschiedenis was hij vanaf 1978 verbonden aan de Erasmus Universiteit in Rotterdam. Uiteindelijk koos hij voor een journalistieke carrière.

In 1979 begon Reynebeau als politiek redacteur bij Knack. Daar ontpopte hij zich als een veelzijdig publicist. In een professoraal aandoende stijl bestreek hij een brede waaier aan thema’s, waaronder de Belgische politiek, Congo, de Vlaamse letteren, poëzie, filosofie en geschiedenis. Reynebeau liet zich daarbij opmerken als eigenzinnig en erudiet journalist, essayist,  boekenrecensent, maar bleef ook actief als historicus. Hij publiceerde behalve in Knack onder andere in NRC Handelsblad, Ons Erfdeel, het Nieuw Wereldtijdschrift, De Nieuwe Gids, de Poëziekrant, Dietsche Warande en Belfort Dietsche Warande en Belfort
Dietsche Warande en Belfort was een Vlaams tijdschrift voor literatuur- en geestesleven. Het ontstond in 1900 door de samensmelting van de tijdschriften Dietsche Warande en Het Belfort.... Lees meer en De Vlaamse Gids De Vlaamse Gids (met) Boek & Biliotheek
De Vlaamse Gids (1905-2000) was een flamingantisch en liberaal tijdschrift. Het werd gesticht door Max Rooses, met medewerking van Paul Fredericq en Jozef Vercoullie. Het blad was feiteli... Lees meer . 

De jaren 1980

In de jaren 1980 zou Reynebeau zich in verschillende publicaties kritisch uitlaten over het  intellectuele klimaat in Vlaanderen, dat hij als conformistisch en conservatief ervaarde. Hij hekelde het gebrek aan debat en polemiek. Dat weet hij aan de verzuiling, en dan vooral de invloed die de christendemocratische zuil uitoefende via kranten zoals  De Standaard De Standaard (1914-)
Het eerste nummer van het dagblad De Standaard verscheen op 4 december 1918. De krant was gedurende vele decennia hét blad bij uitstek van de katholieke Vlaamse beweging in al haar varian... Lees meer (1914-…). Daarbij drukte Reynebeau ook zijn teleurstelling uit over het beginnende Vlaamse cultuurbeleid ‘dat nooit een gemeenschapsdimensie had gekend’. Volgens Reynebeau had de staatshervorming Staatshervorming
Tussen 1970 en vandaag werden zes staatshervormingen doorgevoerd die België omvormden van een unitaire in een federale staat met drie gewesten, het Vlaamse, het Waalse en het Brussels Hoo... Lees meer Vlaanderen namelijk ‘de kans kunnen geven om te ontsnappen uit niet alleen de politieke, maar ook de oude culturele carcans van het Belgique de papa'. Volgens Reynebeau was de verzuilingsgedachte daarvoor echter te sterk gebleken. Reynebeaus cultuurkritiek resulteerde in 1988 in het boek Apollo’s klacht. Over cultuur in Vlaanderen en elders.  

Op vraag van de Rodenbachstichting had Reynebeau een jaar eerder al een bloemlezing gepubliceerd over de waaier aan standpunten die over de Vlaamse staatsvorming waren ingenomen. Vlamingen vooruit en voortgedaan. Visies op de toekomst van Vlaanderen moest ‘een staalkaart geven van hoe er in Vlaanderen over de eigen toekomst wordt gedacht’.

De jaren 1990

In de jaren 1990 zou Reynebeau zijn pijlen richten op de geschiedenis van de Vlaamse beweging. In het boek Het klauwen van de Leeuw. De Vlaamse identiteit van de 12de tot de 21ste eeuw presenteerde hij in 1995 een historische synthese van het Vlaamse nationalisme. Het was naar eigen zeggen het Sint-Michielsakkoord Sint-Michielsakkoord
Het Sint-Michielsakkoord (1992) was een regeerakkoord rond de vierde fase van de federale staatshervorming. Het vormde België om tot een federale staat. Lees meer , dat België definitief hervormde tot een federale staat, dat hem aanzette tot het schrijven van deze studie. Reynebeau hekelde  de ‘kitsch’ en de ‘oude Vlaamsche mythologie’ die met de vorming van de nieuwe Vlaamse instellingen gepaard gingen. 

Gewapend met het werk van historici als Eric Hobsbawm, Ernst Gellner en Benedict Anderson probeerde Reynebeau in het boek de geschiedschrijving van ‘de Vlaamse natie’ te demythologiseren, zoals de mythe dat de kiemen van moderne Vlaamse deelstaat al in de Middeleeuwen lagen (zie Historiografie Historiografie
Lees meer ; Geschiedenis van Vlaanderen Geschiedenis van Vlaanderen
Vlaanderen heeft in de geschiedenis minstens drie verschillende betekenissen gehad: een middeleeuws graafschap, een pars pro toto voor de Lage Landen en het Nederlandstalige gedeelte van ... Lees meer ). Reynebeau schuwde de polemiek daarbij niet. Hij typeerde het Vlaamse nationalisme als een kleinburgerlijk ‘zelfbedieningsnationalisme’, dat nooit veel mensen op de been had gebracht. Volgens Reynebeau was de Vlaamse beweging ‘volkomen afwezig gebleven in alle grote etappes van de sociale strijd, waardoor ze geen enkele verdienste heeft verworven in de sociale noch de politieke ontvoogding van het Vlaamse volk’. 

Reynebeau’s grote bijdrage was dat hij de constructivistische visie op natievorming Natievorming
Dit artikel over natievorming focust op de verbeelding en vorming van België en Vlaanderen als nationale gemeenschappen. Daarbij wordt gekeken naar de politiek van natievorming vanwege de... Lees meer en nationalisme, die tot dan toe vooral in academische kringen circuleerde, introduceerde bij een breed publiek door haar toe te passen op de Vlaamse beweging. Het boek werd een groot succes, mede door de controverse die ermee gepaard ging. Niet geheel onverwacht kwam het boek hem op veel kritiek te staan van de Vlaamse beweging, wat zelfs een tegenboek opleverde, Het klauwen van de historicus van historicus Eric Defoort Defoort, Eric
Historicus Eric Defoort (1943-2016) werkte als leraar, bibliothecaris en hoogleraar, en was ook bedrijvig als auteur van historische boeken en als publicist. Hij was actief in de Volksuni... Lees meer , die in deze jaren volop actief was in de Vlaamse Volksbeweging Vlaamse Volksbeweging
De Vlaamse Volksbeweging (VVB) was een Vlaams-nationalistische drukkingsgroep, die werd opgericht in 1952 en tot het begin van de jaren 1970 een breder publiek mobiliseerde voor Vlaamsge... Lees meer en in de Volksunie.

Het boek maakte Reynebeau in zekere zin tot een ‘zwart beest’ in Vlaamsgezinde milieus, waar men hem als een postmoderne progressieve intellectueel zag die het Vlaams-nationalisme maar al te graag in diskrediet wilde brengen. Reynebeau zelf bleef bijzonder kritisch voor de Vlaamse beweging en sprak zich uit voor een postnationaal Verfassungspatriotismus, geïnspireerd door het werk van Jürgen Habermas. Bij wijze van alternatief voor het volksnationalisme pleitte hij voor een ‘constitutioneel patriottisme’, dat mensen moest verenigen rond gedeelde democratische waarden en ervaringen in plaats van culturele kenmerken. In 2003 zette hij zijn project van deconstructie verder in het boek De droom van Vlaanderen. Of het toeval van de geschiedenis, waarin hij verklaarde dat de geschiedenis van Vlaanderen Geschiedenis van Vlaanderen
Vlaanderen heeft in de geschiedenis minstens drie verschillende betekenissen gehad: een middeleeuws graafschap, een pars pro toto voor de Lage Landen en het Nederlandstalige gedeelte van ... Lees meer ‘zonder voorwerp’ is.

De jaren 2000-…

In de jaren 2000 bleef Reynebeau schrijven en publiceren over allerlei onderwerpen: Paul van Ostaijen Van Ostaijen, Paul
Paul van Ostaijen (1896-1928) was een schrijver die met zijn poëzie, proza en kritische werk grote invloed heeft uitgeoefend op de Nederlandstalige literatuur. Zijn zoektocht naar een nie... Lees meer , theoretische geschiedenis, de opkomst van extreem-rechts, de Vlaamse literatuur, de Belgische politieke crisis, Congo … In 2003 maakte hij de overstap van Knack naar De Standaard. Door zijn televisieoptredens, onder meer als jurylid bij het quizprogramma De Slimste Mens ter Wereld en in documentaires als Reynebeau en Rotten of Weg van België met Bart de Wever De Wever, Bart
Bart de Wever (1970) is een Vlaams-nationalistisch politicus. Hij is sinds 2004 voorzitter van de N-VA, die onder zijn voorzitterschap de grootste partij van België werd. Sinds 2013 is hi... Lees meer , werd hij een populaire publieke intellectueel.

Door de groeiende communautaire spanningen werd hij bovendien voortdurend als expert in politieke en historische debatten uitgenodigd. Zijn boek Een geschiedenis van België (2003) werd een bestseller. In 2008 schreef hij het voorwoord voor de bundeling Het kostbare weefsel van De Wever, met wie hij in de krantenkolommen regelmatig de degens kruiste.

Reynebeau bleef ook daarna op verschillende fora publiceren, al zou hij na 2010 iets minder op de voorgrond treden. In zijn wekelijkse columns in De Standaard bleef hij steeds bijzonder kritisch voor de nieuwe Vlaamse machthebbers en instellingen, in het bijzonder de Nieuw-Vlaamse Alliantie Nieuw-Vlaamse Alliantie
De N-VA is op electoraal vlak de meest succesvolle Vlaams-nationalistische partij ooit en slaagde er ook in om de grootste Belgische partij te worden. Ze zit bijna 20 jaar in de Vlaamse R... Lees meer (N-VA).